Odrobina historii
Najstarszy but świata, mający ok. 5500 lat (o 1000 więcej niż piramidy w Gizie), został znaleziony w 2010 roku w jaskini w Armenii. Nie oznacza to jednak, że ludzie butów nie nosili wcześniej. Obuwie to jeden z najstarszych wynalazków ludzkości. Niskie temperatury, nierówne, ostre podłoże – wszystko to sprawiło, że konieczne było wymyślenie czegoś, co ułatwi przemieszczanie się. Nic więc dziwnego, że zawód szewca szybko stał się jednym z tych najważniejszych i najbardziej wziętych.
W XVI w. cechy zrzeszające szewców były rozsiane niemalże po całej Polsce, zarówno w miastach, jak i we wsiach. W dużych ośrodkach istniała specjalizacja szewców zależna od używanych przez nich materiałów oraz od grupy społecznej, dla której szyli buty. Część z nich tworzyła obuwie tanie i proste, ale istnieli również tzw. kurdybanicy (lub safianicy), którzy obsługiwali dwory i zamożnych mieszkańców, szyjąc buty z wyprawionych i barwionych skór. Buty były przygotowywane dosłownie na miarę, a każda para była wyjątkowa i niepowtarzalna.
Szewc – zawód zapomniany?
Na początku XXI w. zawód szewca zaczął zanikać. Społeczeństwo zachłystnęło się możliwością kupowania coraz to nowych, niedrogich butów w sieciówkach. Jak wynika ze statystyk, najgorszy okres przypadł na rok 2000 – zainteresowanie usługami szewskimi spadło do tego stopnia, że zlikwidowano wówczas wiele zakładów. Dopiero 8 lat później powstało ich więcej niż zamknięto. Dlaczego?
Szewc – zawód przyszłości
Choć wydawałoby się, że wraz ze wzrastającym dostępem do butów stosunkowo tanich, produkowanych przez duże koncerny w fabrykach, zawód szewca przestanie być potrzebny, okazuje się, że przechodzi on swego rodzaju renesans, zmieniając nieco wizerunek. Zmienia się zakres obowiązków szewca – dawniej skupiał się on głównie na tworzeniu i naprawie obuwia, dziś to szeroko pojęta naprawa wysuwa się na pierwszy plan. Przestaje się ona ograniczać do klasycznej wymiany fleków, szycia czy klejenia, a pojawiają się takie jej odmiany jak czyszczenie, renowacja, czy customizacja. Te nowe potrzeby pojawiły się wraz ze wzrostem świadomości społeczeństwa na temat kryzysu klimatycznego, które zamiast wyrzucać i kupować nowe, stara się wybierać obuwie coraz lepszej jakości, a gdy ono się zniszczy – naprawiać. Nikt nie zainwestuje w naprawę butów za 50 zł, ale jeśli zepsują nam się skórzane buty za 500 zł, zdecydowanie bardziej skłonni będziemy, by je nareperować. I tu właśnie wkracza „szewc nowej ery”
Czy szewc musi mieć brodę?
Statystyki GUS opisują przeciętnego szewca jako starszego mężczyznę, który prowadzi swój zakład od kilkudziesięciu lat. Wyjątkiem w tej grupie jest Martyna Zastawna, która rzuciła pracę w agencji reklamowej i w 2015 roku założyła woshwosh, firmę zajmują się czyszczeniem i renowacją obuwia, jednym słowem jego cyrkularnością.
Czyszczenie i renowacja obuwia
Renowacja obuwia to stosunkowo nowa usługa polegająca dosłownie na dawaniu butom drugiego życia. To nie tylko czyszczenie, ale również odnowa koloru obuwia, wymiana wkładek, eliminacja zapachu. W ten sposób twoje stare buty, które przeszły już wiele, mogą znów wyglądać jak nowe. Może to model, którego już w sprzedaży nie ma? Może to buty, z którymi wiążą się piękne wspomnienia? A może to pierwsze od lat obuwie, które nigdy cię nie obtarło? Niezależnie od tego, jaki jest powód, pewne jest jedno. Decydując się na renowację, zyskujesz nie tylko nowe buty, ale również dbasz o środowisko i wspierasz gospodarkę cyrkularną.
Customizacja butów
To samo dotyczy customizacji. Jeżeli znudziły Ci się Twoje stare buty, oddaj je w ręce artystów, którzy je spersonalizują – wyhaftują na nich wymarzone wzory, namalują kwiatki, kotki, zombie, co tylko sobie wymarzysz. Customizacja butów pozwoli Ci stworzyć niepowtarzalną parę, której naprawdę nie ma nikt inny, a dodatkowo da poczucie, że masz coś nowego.
4F x woshwosh
Jak wiecie, idea mody cyrkularnej jest nam bardzo bliska. Od ponad roku wraz z UDO wprowadzamy do drugiego obiegu ubrania 4F. Ale cyrkularność to nie tylko dawanie odzieży drugiego życia, ale również jego przedłużanie. Dbając o ubrania i buty – pielęgnując je, odpowiednio czyszcząc, naprawiając i przerabiając – sprawiamy, że służą nam one przez długi czas. Przekłada się to na zmniejszenie produkcji i minimalizację zużycia surowców. W ramach strategii 4F Change stale rozwijamy program Wear_Fair o nowe produkty i usługi, dlatego też postanowiliśmy zrealizować projekt z woshwosh, specjalistami od dawania drugiego życia butom. W ramach akcji WOSH&GO. TAKE YOUR SHOES FOR ANOTHER WALK przy zakupie nowej pary obuwia 4F nasi klienci otrzymają zniżkę -25% na usługę czyszczenia butów jakiejkolwiek marki w woshwosh.
W gospodarce „użyj i wyrzuć” napędzanej chęcią posiadania nowości nie ma miejsca dla zawodów zajmujących się naprawą, takich jak szewc czy zegarmistrz. Całe szczęście to podejście powoli się zmienia, a wraz z nim tworzą się nowe modele biznesowe. Usługi wypożyczania, wynajmu, naprawy, a także odsprzedaż używanych ubrań zaczynają być coraz bardziej popularne. Powstają nowe zawody i odświeżają się te stare i trochę zapomniane. Biorąc to wszystko pod uwagę: E czy Y – jaką literkę wstawilibyście w wyrażenie „szewc – zawód prz_szłości”?