Przed pandemią turystyka odpowiadała za ponad 10 procent światowego PKB i choć lockdowny zamroziły na pewien czas tę gałąź gospodarki, to teraz wróciliśmy do podróży ze zdwojoną siłą. Światowa Rada Podróży i Turystyki (WTTC) wyliczyła, że w ciągu najbliższych 10 lat branża turystyczna stworzy prawie 126 milionów miejsc pracy, czyli jedno na trzy nowe. Należy jednak pamiętać, że zwiedzanie świata wiąże się z ogromnymi kosztami środowiskowymi i społecznymi.
Zrównoważona turystyka
Zrównoważone podróżowanie to takie, którego głównym założeniem jest wywieranie jak najmniejszego negatywnego wpływu na środowisko i lokalne społeczności, a tam gdzie się da – wręcz ich wspieranie. Świadomy turysta jest uważny na potrzeby lokalnych mieszkańców i okazuje im szacunek. Pamięta o tym, że to co dobre dla niego, niekoniecznie musi się sprawdzać na drugim końcu świata, wybiera ekologiczne środki transportu, je lokalne produkty w lokalnych restauracjach i unika miejsc typu delfinaria, tematyczne „wioski” i pseudosanktuaria dla zwierząt, w których zwierzęta (i ludzie!) są wykorzystywane do zabawiania turystów. Odpowiedzialne podróżowanie to również uczciwa zapłata.
Ekoturystyka
To tak naprawdę część składowa szeroko pojętego świadomego podróżowania i to na niej skupimy się w tym wpisie. Co zrobić, by podróżując, zostawiać po sobie jak najmniejszy ślad węglowy? Na co zwracać uwagę i jak się przygotować? Mamy dla Ciebie 10 porad:
- Zacznij już przed wyjazdem. Odłącz od prądu wszelkie urządzenia i ładowarki. Pamiętaj, że nawet w stanie czuwania pobierają one energię.
- Minimalizuj odpady. Nie ma wątpliwości, że turystyka przyczynia się do zaśmiecania świata, zwłaszcza w biednych rejonach, które nie mają lub mają słabo rozwiniętą gospodarkę odpadami. Przygotuj się do podróży i ograniczaj odpady, zwłaszcza plastik:
– W podróż zabierz ze sobą butelkę termiczną lub bidon – możesz napełnić je nie tylko wodą, ale również kawą w kawiarni. Pamiętaj, że w wielu miejscach można pić wodę prosto z kranu – od znacznej części Europy po Kostarykę. Jeśli chcesz pić wodę z naturalnych źródeł podczas trekkingu (a do tego zachęcani są amatorzy górskich wędrówek np. w Himalajach), wybieraj mądrze – czerp wodę z potoków (nigdy ze stojących zbiorników takich jak jeziora), gotuj ją lub używaj tabletek do odkażania. Takie tabletki nic nie ważą i oczyszczają wodę w ok. pół godziny, a jeśli przeszkadza ci ich posmak, wystarczy dorzucić do bidonu smakowe elektrolity.
– Nie korzystaj z mini żeli i szamponów w hotelach. Z reguły ich nie kończysz, więc nie dość, że produkujesz odpady, to jeszcze wyrzucane są niewykorzystane, dobre kosmetyki. Jeśli potrzebujesz ich użyć, zabierz próbkę do domu i zużyj ją do końca. Nie kupuj kosmetyków w małych opakowaniach za każdym razem, gdy znów wyruszasz w podróż, tylko przelewaj je do wielorazowych pojemniczków.
– Korzystaj z wielorazowych sztućców i opakowań na prowiant.
- Kupuj pamiątki świadomie. Wybieraj te stworzone przez lokalnych rzemieślników, najlepiej z naturalnych materiałów, a nie z plastiku. W końcu figurka „made in China” niewiele ma wspólnego z Hiszpanią czy Chorwacją.
- Korzystaj z ekologicznych środków transportu. Tam, gdzie to możliwe, wybieraj taki transport, który emituje jak najmniej CO2 na pasażera. Ogranicz korzystanie z samolotu, zwłaszcza jeśli przemieszczasz się na krótkim dystansie – na Hawaje pociągiem nie dojedziesz, ale z Krakowa do Wiednia już tak 😉 Dobrym rozwiązaniem by nie tracić czasu, są pociągi nocne z kuszetkami. Szukaj alternatyw na przejazdy samochodem – pomiędzy destynacjami przemieszczaj się środkami transportu zbiorowego (np. pociągami lub autobusami), a na miejscu – komunikacją lokalną, pieszo lub hulajnogami. I pamiętaj – rower to jest świat!
- Zakwaterowanie. Wybieraj miejsca noclegowe, które wdrożyły rozwiązania przyjazne środowisku – wykorzystują zieloną energię, oszczędzają wodę, eliminują plastik. Jak to zrobić? Świetnym przykładem jest platforma rezerwacyjna Booking.com. By ułatwić wybór świadomym klientom i promować zmiany na rzecz planety, wprowadziła ona program „Zrównoważone podróże” – obiekty, które wdrażają działania na rzecz zrównoważonego rozwoju, otrzymują specjalną etykietę, która wyświetla się przy ich nazwie.
- Traktuj pokój hotelowy jak własny dom. I tak jak w domu gaś światło wychodząc, zakręcaj wodę podczas mycia zębów i nie wymieniaj ręcznika i pościeli codziennie. Te drobne kroki pomnożone przez setki tysięcy hotelowych gości naprawdę zrobią różnicę.
- Leave no trace. Jeśli zaś spędzasz wakacje w hotelu pod milionem gwiazdek, to pamiętaj, by pozostawić miejsce, w którym biwakujesz, w takim stanie, w jakim je zastałeś. Stosuj się do zasad, które obowiązują w parkach narodowych, nie schodź poza szlak i rozstawiaj namiot tylko w miejscach dozwolonych. Jeżeli gdzieś nie można wejść, to na pewno jest ku temu ważny powód – być może to delikatne podłoże narażone na erozję, być może miejsce lęgowe zwierząt. Pamiętaj również, by korzystać tylko z kosmetyków przyjaznych środowisku, jeżeli myjesz się w naturze i wybierać kremy do opalania bez chemicznych filtrów. Więcej o idei Leave no trace przeczytasz na naszym blogu tutaj.
- Wybieraj mniej znane atrakcje. Jeżeli możesz, omijaj główne atrakcje na rzecz mniejszych lub odwiedzaj je poza sezonem. Zbyt duże natężenie ruchu turystycznego ma duże konsekwencje dla natury (a także lokalnych mieszkańców) – tłok, hałas, utrudnienia w ruchu, zaśmiecanie, zadeptywanie szlaków i niszczenie przyrody.
- Nie udostępniaj swojej lokalizacji. Zastanów się dwa razy, zanim udostępnisz na Instagramie dokładną lokalizację miejsca, w którym robisz zdjęcie – dotyczy to zwłaszcza parków narodowych, miejsc ochrony przyrody i takich, gdzie można spotkać dzikie zwierzęta. Taki geotag może ściągnąć dzikie tłumy osób chcących powtórzyć fotkę, którą zobaczyli w internecie, a dzikie tłumy, jak wiemy, przyrodzie zdecydowanie nie służą. Im większe masz zasięgi, tym większa spoczywa na tobie odpowiedzialność.
- Jedz lokalnie i próbuj kuchni roślinnej. Lokalne produkty to po pierwsze mniejszy ślad węglowy, po drugie wsparcie dla lokalnej społeczności. Korzystaj i jedz posiłki w rodzinnych knajpkach, w agroturystykach, w których się zatrzymujesz, a jeżeli sam przygotowujesz posiłki, to kup składniki na miejscowym targu. Otwórz się również na kuchnię roślinną – to, co mamy na talerzu, naprawdę ma znaczenie, a coraz więcej restauracji, zwłaszcza w dużych miastach, oferuje fantastyczne wegetariańskie lub wegańskie opcje.
Podsumowując: podróżuj tak, by ograniczyć swój ślad węglowy, szanuj naturę i lokalne społeczności. To, co jesz, jak się przemieszczasz, co zwiedzasz i jak się zachowujesz, ma znaczenie. I najważniejsze – nie spiesz się!